Wyjaśniając treściwie, socjalizacją nazywamy proces przystosowania jednostki do życia, w kontekście społecznym. Dokładniej mówiąc, chodzi o wdrożenie takiej jednostki w taki sposób, by jej postępowanie nie naruszało szeroko pojętego ładu społecznego.
Najczęstszym przykładem socjalizacji jest wychowanie dziecka, które przychodząc na świat jest niezsocjalizowane. Proces socjalizacji muszą poprowadzić rodzice lub prawni opiekunowie ale także i otoczenie zarówno dla dobra dziecka jak i jego zarówno najbliższego jak i dalszego otoczenia a – jak pokazuje przykład niektórych postaci z historii – może i dla całego świata. Tak więc, główną korzyścią dla otoczenia socjalizowanej jednostki jest zwiększenie szansy na nienaruszenie ładu społecznego, ponieważ zapewnia ono społeczeństwu dalsze, stabilne funkcjonowanie. Głównymi korzyściami z socjalizacji dla socjalizowanej jednostki są jednak umiejętności pozwalające na funkcjonowanie w całym późniejszym życiu. Warto zaznaczyć, że proces socjalizacji trwa nieustannie dopóki istnieje życie ludzkie. Zawsze się czegoś uczymy, niezależnie od wieku możemy nabywać kolejne umiejętności, które pozwalają nam lepiej „przeżyć” życie.
Odmiany socjalizacji:
Początkowa – ta która pozwala na nabycie podstawowych umiejętności potrzebne do życia, dzieje się w rodzinie.
Permanentna – ta która dzieje się ciągle, przez całe życie. Uczy nowych umiejętności niekoniecznych do życia, np. artystycznych. Dzieje się np. w szkole, pracy, przy okazji indywidualnego rozwijania zainteresowań, ale także przy okazji obserwacji otaczającego nas świata, który przekazuje nowe wzorce, które możemy niekoniecznie świadomie przyswajać i z czasem traktować jako naturalne dla siebie.
Ponadto, występuje niekiedy konieczność przystosowania się do konkretnej nowej roli. To też odmiana socjalizacji. Socjalizacja do nowej roli odbywać się może na różnych poziomach i obszarach, np. w rodzinie do roli ojca, męża, czy do roli człowieka w wieku średnim, co do którego wymagania zachowania są określone przez społeczeństwo i są różne w stosunku do ludzi młodszych.
Socjalizacja polityczna – przystępując do wdrażania się do pewnej kultury politycznej też podlega się socjalizacji. Na przykładzie naszego kraju, można powiedzieć, że społeczeństwo przystosowuje się ciągle do demokracji, która poza możliwością bezpośredniego wyboru sprawujących władzę dała szereg innych możliwości czy instytucji, z których Polacy powinni nauczyć się korzystać. Podlegają więc w obecnej sytuacji socjalizacji politycznej.
